Gastroenterit veya gastro (mide-bağırsak iltihabı), ishale (akıcı, sulu kaka) ve bazen kusmaya neden olan bir bağırsak enfeksiyonudur. Kusma çabuk geçebilir ancak ishal 10 güne kadar sürebilir.

Gastro birçok farklı mikroptan kaynaklanabilir ancak gastronun en yaygın nedeni viral enfeksiyondur. Çoğu çocuğun gastro için herhangi bir ilaç almasına gerek yoktur ancak susuz kalmalarını önlemek için bol miktarda sıvı içmeleri önemlidir.

Gastro kolayca yayılır ve bebeklerde ve küçük çocuklarda daha yaygın ve şiddetlidir. Altı aylıktan küçük bebekler çok kolay susuz kalabilir ve gastroları varsa bir aile hekimi tarafından kontrol edilmeleri gerekir.

Gastronun işaret ve belirtileri (Signs and symptoms of gastro)

Çocuğunuzda gastro varsa:

• Kendini iyi hissetmeyebilir ve yemek ya da içmek istemeyebilir
• İlk 24 ila 48 saat içinde kusabilir (genellikle ishal başlamadan önce)
• 10 güne kadar sürebilen ishali olabilir
• Biraz mide ağrısı olabilir
• Ateşi olabilir.

Evde bakım (Care at home)

Ana tedavi çocuğunuzun su, oral rehidrasyon sıvısı, anne sütü veya mama gibi sıvıları sık sık içmesini sağlamaktır. Kusma ve ishal nedeniyle kaybedilen sıvıların yerine konması çok önemlidir.

Gastrolyte, HYDRAlyte, Pedialyte ve Repalyte, sıvı ve vücuttaki tuz kayıplarını yerine koymak için kullanılabilen farklı oral rehidrasyon sıvısı türleridir. Ayrıca, çocukların genellikle severek tükettikleri buzlu şeker formunda da mevcuttur.

Çocuğunuz suyu veya oral rehidrasyon sıvılarını almayı reddediyorsa suyla seyreltilmiş elma suyunu deneyin. Şeker oranı yüksek içecekler (örn. gazsız limonata veya sporcu içecekleri) vermeyin çünkü bunlar daha da susuz kalmaya neden olabilir. Çocuğunuza her zamanki sütünü verebilirsiniz ancak bazı çocuklar gastroları varsa süt içmek istemeyebilir.

Çocuğunuz büyük miktarlarda sıvı kusuyorsa çok sık aralıklarla (her 10-15 dakikada bir) küçük miktarlarda sıvı vermeyi deneyin. Gastro ilk başladığında çocuğunuz yemek yemeyi reddedebilir. Sıvı aldığı sürece bu nadiren bir sorun teşkil eder.

İlaçlar çocuklar için zararlı olabileceğinden çocuğunuza kusma ve ishali azaltan reçetesiz ilaçlar vermeyin.

Gastro bulaşıcı bir hastalık olduğundan çocuğunuzla temas ettikten sonra özellikle beslemeden önce ve bez değişiminden sonra ellerinizi iyice yıkayın. İshal kesilene kadar çocuğunuzu diğer çocuklardan mümkün olduğunca uzak tutun.

Doktora ne zaman gitmelisiniz (When to see a doctor)

Susuz kalma riski daha yüksek olduğundan gastrosu olan altı aylıktan küçük bebekler her zaman bir aile hekimi tarafından kontrol edilmelidir.

Gastro hastası olan her çocuk aşağıdaki durumlarda aile hekimine götürülmelidir:

• Kusuyorsa, ishalse ve su içmiyorsa
• Çok fazla ishali varsa (günde sekiz ila 10 defa sulu kaka veya iki ya da üç büyük kaka) veya ishalde 10 gün içinde düzelme olmuyorsa
• Sık sık kusuyorsa ve sıvı alamıyor gibi görünüyorsa
• Daha az ıslak bez veya tuvalete fazla gitmeme, koyu sarı veya kahverengi çiş, baş dönmesi veya sersemlik hissi, kuru dudaklar ve ağız gibi susuz kalma işaretleri mevcutsa
  
• Şiddetli mide ağrısı varsa
• Kakasında kan varsa
• Yeşil renkte kusuyorsa
• Başka herhangi bir nedenle sizi endişelendiriyorsa.

Çocuğunuz çok susuz kalmışsa ve sıvı alamıyorsa burundan midesine giden bir tüple (nazogastrik tüp) veya doğrudan damara damla damla (intravenöz veya IV tedavi) sıvı alması için hastaneye yatırılması gerekebilir.

Akılda tutulacak önemli noktalar (Key points to remember)

• Gastrosu olan altı aylıktan küçük bebeklerin susuz kalması çok kolay olduğundan bir aile hekimi tarafından kontrol edilmelidir.
• Bebeklere her kustuklarında bir içecek vermeye çalışın. Emzirmeye devam edin. Biberonla besleniyorsa ilk 12 saat boyunca oral rehidrasyon sıvısı verin.
• Çocuklara sık sık az miktarda sıvı verin.
• Bebeğiniz veya çocuğunuz hastalığı bulaştırabileceğinden özellikle beslemeden önce ve bez değişiminden sonra ellerinizi düzenli olarak iyice yıkayın.
• Çocuğunuz susuz kalıyorsa, karnı şiddetli ağrıyorsa veya endişeleniyorsanız doktora götürün.

Daha fazla bilgi edinmek için (For more information)

• Better Health Channel: Gastroenterit
• Raising Children Network: Gastroenterit
• Çocuk Sağlığı Bilgi Formu: Susuz kalma  
• Çocuk Sağlığı bilgi formu: Mikropların yayılmasını durdurma
  

Royal Children's Hastanesi Genel Tıp, Acil ve Gastroenteroloji bölümleri ve Toplum Çocuk Sağlığı Merkezi tarafından geliştirilmiştir. RCH tüketicilerinin ve bakıcıların katkılarına minnettarız.

Gözden geçirme: Temmuz 2023.

Bu bilgi rutin incelemeyi beklemektedir. Lütfen her zaman kayıtlı ve pratisyen klinik uzmanından en güncel tavsiyeleri alın.

Bu bilgi rutin incelemeyi beklemektedir. Lütfen her zaman kayıtlı ve pratisyen klinik uzmanından en güncel tavsiyeleri alın.

Çocuk Sağlığı Bilgileri Royal Children’s Hastanesi Vakfı tarafından desteklenmektedir. Bağışta bulunmak için www.rchfoundation.org.au adresini ziyaret edin.

Sorumluluk Reddi

Bu bilgiler doktorunuzla veya sağlık uzmanlarınızla yapacağınız görüşmelerin yerini almak değil, onları desteklemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu tüketici sağlık bilgileri broşürlerinin yazarları, bilgilerin doğru, güncel ve kolay anlaşılır olmasını sağlamak için büyük çaba sarf etmişlerdir. Melbourne Royal Children's Hastanesi, bu broşürlerde yer alan hiçbir yanlışlık, yanıltıcı olarak algılanan bilgi veya ayrıntıları verilen herhangi bir tedavi rejiminin başarısı hakkında sorumluluk kabul etmez. Bu broşürlerde yer alan bilgiler düzenli olarak güncellenmektedir ve bu nedenle broşürün en son sürümünden yararlandığınızdan her zaman emin olmalısınız. Tüketici sağlık bilgileri broşürünün en güncel sürümünü indirdiğinizden emin olmak sizin, yani kullanıcının sorumluluğundadır.